جاده ابریشم دیجیتال (Digital Silk road) که در سال ۲۰۱۵ به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های طرح کمربند-جاده چین معرفی شد، فقط تا سال ۲۰۱۸، میزان سرمایه‌گذاری‌های مرتبط با آن در پروژه‌های خارج از چین به ۷۹ میلیارد دلار رسید. جاده ابریشم دیجیتال درصدد است زیرساخت‌های ارتباطی میان کشورهای مشارکت‌کننده (۱۴۰ کشور) از قاره‌های مختلف را در طرح کمربند-جاده بهبود ببخشد. در سطح کلان، این طرح در پی گسترش زیرساخت‌های اساسی دیجیتالی از جمله کابل‌های انتقال اطلاعات زمینی و دریایی، شبکه‌های نسل پنجم (۵G)، مراکز ذخیره اطلاعات و سیستم‌های ماهواره‌ای جهانی است. مثلاً در یکی از اقدامات، چین از سیستم ماهواره جهانی خود با نام

«بی دو BeiDou» رونمایی کرده که در رقابت با همان سیستم جی‌پی‌اس (GPS) معروفی است که در بیشتر کشورها استفاده می‌شود. پاکستان، لائوس، برونئی و تایلند از جمله کشورهای در حال استفاده از سیستم ماهواره‌ای چینی بوده و شاهد گسترش استفاده از آن در کشورهای غرب آسیا و آفریقا نیز خواهیم بود. در سطح خرد هم این طرح به دنبال گسترش مسائلی از قبیل تجارت الکترونیک، تلفن‌های هوشمند و همچنین فناوری‌های نظارتی است. گفته می‌شود جاده ابریشم دیجیتال، فراتر از یک پروژه زیرساختی بوده و پکن در پی آن است نظام آمریکا مرکز را به خصوص در آسیا، با نظامی چین‌مرکز جایگزین کرده و به‌تدریج نظم جهانی دیجیتالی را تغییر دهد. این روایت که بیشتر در میان اروپا و آمریکایی‌ها رواج دارد، چین را خواهان رسیدن به هدفش از طریق ایجاد بازارهای جدید برای شرکت‌های بزرگ چینی همچون علی‌بابا، تنسنت و هوآوی از طریق تقویت ارتباطات دیجیتالی با این کشور می‌داند. دولت چین همواره در تلاش بوده آسیب‌پذیری کشورش را به علت وابستگی به رهبران فناوری دنیا از جمله ایالات متحده، ژاپن و برخی کشورهای اروپایی کاهش دهد. مثلاً تا سال ۲۰۱۸ شرکت‌هایی نظیر مایکروسافت، آمازون و فیس‌بوک بیش از نیمی از کابل‌های پهنای باند زیر دریاها را که حدود ۹۸ درصد از ترافیک اینترنت و تلفن جهانی از آن عبور می‌کند در اختیار داشتند. در همین حین، بانک مرکزی چین هم بنا دارد با عرضه برنامه پول دیجیتالی، خود را با طرح جاده ابریشم دیجیتال وفق دهد. برای مثال، همان طور که مقامات چینی از حکومت ایالات متحده آمریکا بر بستر نظام اینترنت انتقاد دارند، منتقد شبکه مالی سوئیف هم هستند و آن را ابزاری در دست واشنگتن برای دستیابی به اهداف خویش تلقی می‌کنند. پکن درصدد است نظام مالی جهانی بدون دخالت آمریکا را توسعه دهد که البته موانع سیاسی، اقتصادی و فناورانه بزرگی بر سر راه خواهد داشت. امروزه هرچه جوامع و اقتصادها به‌روزتر می‌شوند، نیاز به زیرساخت‌های دیجیتالی بیشتر می‌شود. بنابراین کشورهای در حال توسعه از مهم‌ترین اهداف پکن در این زمینه به شمار می‌آیند. چینی‌ها می‌توانند نیازهای زیرساختی آفریقا، غرب و جنوب غرب آسیا، شرق اروپا و آمریکای لاتین را با قیمتی پایین‌تر از معمول در اختیار بگیرند. امروز و با گسترش کرونا و نیاز دولت‌ها به نظارت‌های جمعیتی، روند توسعه این همکاری‌ها افزایش هم یافته است. از این رو است که پکن، راه ابریشم دیجیتال را زیرمجموعه‌ای از بخش سلامت طرح کمربند - جاده خود قرار می‌دهد. در همین حال، برخی کشورهای صاحب دموکراسی، به راه ابریشم دیجیتالی بدبین بوده و آن را وسیله‌ای برای ترغیب کشورهای هدف به استفاده از مدل حکومتی مستبدانه چین می‌دانند. گفته می‌شود شرکت‌های چینی به دولت‌های عضو، قابلیت‌های نظارتی پیشرفته و همچنین ابزار مختلفی برای سانسور و نظارت بر اینترنت تحویل داده تا آن را علیه گروه‌های مخالف خود به کار برند. آن‌ها چین را متهم به گسترش شبکه نسل پنجم به منظور جاسوسی در کشورهای مختلف هم کرده‌اند. نکته اینجاست دولت‌هایی که این اتهام‌ها را وارد می‌کنند، پیش از چین انگشت اتهام را به سوی خود نشانه می‌روند. آن‌ها سال‌هاست بر بستر ارتباطات جهانی حکومت و نظارت کرده و قوانین مختص به خود را در این نظام وضع می‌کنند. برای مثال، قوانین نظارتی و سانسور موجود در شبکه‌های مجازی مختلفی مثل فیس‌بوک، توییتر و اینستاگرام، کاملاً منطبق با قوانین نظارتی اروپا و آمریکا عمل کرده و به مقررات خارج از خود اجازه ورود نمی‌دهند. روی هم رفته به نظر می‌رسد حتی اگر سیستم نظارتی چین هم قوانین مختص خود را وضع کند، وجود دو سیستم در نظام ارتباطات جهان بهتر از سلطه آن تحت نظر یک قطب باشد.